Bozkırın ortasında susuz kalmış bir mısır tarlasını düşünün. Ayda bir kova suyla değil, her gün bir bardak suyla yaşar o mısırlar. İnsan zihni de aynıdır. Büyük aralıklarla yapılan büyük çabalar değil, düzenli ve küçük adımlar geliştirir insanı. “İki günü birbirine eşit olan aldanmıştır” buyruğu, sadece ibadete değil, hayatın tümüne dair evrensel bir yasayı fısıldar. Her gün kendine bir damla eklemeyen insan, duruyor gibi görünse de yavaşça geriye doğru akıyordur. Devamlılık, zihnin toprağa kök salmasıdır.

Sürekli Gelişim İçin Nöroplastisite ve Alışkanlıkların Gücü

Dinin “az ama sürekli olan makbuldür” anlayışıyla, bilimin “nöroplastisite” dediği kavram bir yerde buluşur. Beyin, her gün tekrarlanan küçük pratiklerle yeni yollar açar kendine. Ancak birkaç gün ara vermek, o yolların üstüne otlar bitirir, patikaları kaybettirir. Mesela her gün on dakika kitap okuyan bir öğrenci, zihninde derin okuma rampası kurar. Ama ara veren kişi, her seferinde sıfırdan başlama direnciyle karşı karşıya kalır. Bu durum yalnızca okumada, yazmada değil; tüm zihinsel ve ruhsal becerilerde geçerlidir. London Üniversitesi’nin bir araştırmasına göre, her gün 30 dakika yazı yazan bireyler, haftada birkaç saat blok hâlinde yazı yazanlara göre %68 oranında daha üretken oluyor. Çünkü zihnin gelişimi, büyük fırtınalardan çok, düzenli esen rüzgârların işidir.

Yine de inkâr edemeyiz: En üretken anlarımız, zamanın daraldığı, en yoğun anlardır. Sınav haftaları, proje teslimleri, yolculuk öncesi koşuşturmalar… Zihin o yoğunlukta birdenbire berraklaşır. Bunun nedeni basit: Beyin, zaman baskısı altında önemsiz ayrıntıları eleyip doğrudan özü yakalar. Ayrıca stres, kısa süreli de olsa, dikkati ve yaratıcılığı artırır. Ancak bu yoğunluk, devamlılıkla desteklenmezse saman alevi gibi parlar ve söner.

Yoğunluk ve Disiplinin Önemi

Tarihte de bunun izlerini görürüz. Victor Hugo, Sefiller romanını yazarken kendini disipline etmek için giysilerini uşağına kilitlettirir. Çünkü yoğunluk, rastgele değil; bilinçli bir çabanın ürünü olduğunda kalıcı verim getirir. Günlük küçük alışkanlıklar, böyle zamanlarda zihnin hazırda bekleyen cephaneliğidir. Her gün yazılan bir sayfa, not alınan bir fikir, düşünülen bir dize; birikerek büyük bir üretimin temelini atar. İşte bu yüzden hayatı hem düzenle hem ateşle beslemek gerekir. Devamlılık ve yoğunluk birlikte hareket ettiğinde insan potansiyeli açığa çıkar.

Küçük Adımlar, Büyük Değişimler: Pratik Yöntemler

Bunun için herkesin uygulayabileceği küçük ama etkili yöntemler var. Örneğin “5 Dakika Odaklan”: Bir işe sadece beş dakikalığına başlamak. Çoğu zaman, başladığınızda devamı gelir. “Gece İtiraf Defteri” gibi bir alışkanlık da güçlüdür: Her gece yatmadan önce kendinize iki soru sorun:

• Bugün, dünden farklı ne yaptım?
• Yarın için “bir damla” hedefim ne?

Ayrıca haftada bir, 90 dakikalık “yoğunluk seansı” planlamak; zihne periyodik olarak derinlik kazandırır.

İnsan, kendini bir günde dönüştüremez. Ama her gün kendine bir damla ekleyerek, bir ömre yön verebilir. “İki günü müsavi olan” kişinin asıl kaybı zaman değildir. O, kendini aşma ihtimalini de kaybeder. Çünkü bir şiir, bir fikir, bir buluş; birdenbire değil, daha önce atılmış küçük adımların birikimiyle doğar. Tıpkı toprağın yavaş yavaş suyu emmesi gibi, yaratıcı zihin de devamlılıkla beslenir. Nil Nehri bile, Afrika’nın gözyaşlarının birikimiyle doğmuştur. Unutmayın: “Taşı delen suyun gücü değil, damlaların devamlılığıdır.” “Damlaya damlaya göl olur” “Durmadan akan ırmak, dağı deler.”

Bu yazıyı belki de en yoğun gününüzde, sadece birkaç dakikanızı ayırarak okudunuz. Şimdi sıra sizde: Bugün, dününüzden farklı ne yapacaksınız?