İran'da Şok İdamlar! Neler Oluyor?
Gündem

İran'da Şok İdamlar! Neler Oluyor?


10 June 20255 dk okuma2 görüntülenmeSon güncelleme: 10 June 2025

İran'da infazlar hız kesmiyor! İran İnsan Hakları (IHRNGO),cinayet ve uyuşturucu suçlamalarıyla idam cezasına çarptırılan Yaser Emini ve Mehdi Moghadam adlı iki kişinin Kezvin Merkez Cezaevinde idam edildiğini duyurdu. Bu durum, uluslararası kamuoyunda büyük yankı uyandırdı ve insan hakları örgütlerinin tepkisine yol açtı.

İdamlar Neden Bu Kadar Tartışmalı?

İran ceza hukuku, büyük ölçüde İslami Şeriat'a dayanıyor ve bu durum, özellikle insan hakları konusunda eleştirilere neden oluyor. Ülkede, cinayet, uyuşturucu kaçakçılığı gibi suçların yanı sıra, "Allah'a karşı savaş" gibi muğlak ifadelerle tanımlanan siyasi suçlardan da idam cezaları verilebiliyor. Bu durum, uluslararası kuruluşlar ve insan hakları örgütleri tarafından sıklıkla eleştiriliyor.

İdam cezalarının uygulanma şekli de tartışma yaratıyor. Sanıklara avukat erişiminin kısıtlanması, gizli yargılamalar, işkence ve itirafa zorlama gibi uygulamalar, adil yargılanma hakkının ihlali olarak değerlendiriliyor. Ayrıca, etnik ve mezhepsel ayrımcılık güdülerek Kürt, Beluç, Bahai ve Sünni sanıkların daha sık idama mahkûm edilmesi de eleştirilen bir diğer nokta.

  • Avukata Erişim Hakkı: Sanıklara avukat erişiminin kısıtlanması
  • Gizli Yargılamalar: Şeffaflıktan uzak yargı süreçleri
  • İşkence ve İtirafa Zorlama: Adil yargılanma hakkının ihlali
  • Etnik ve Mezhepsel Ayrımcılık: Kürt, Beluç, Bahai ve Sünni sanıklara yönelik ayrımcı uygulamalar

Türkiye'nin İade Ettiği Rapçi Tatalu'nun Durumu Ne?

Son dönemde Türkiye'nin iade ettiği İranlı rapçi Emir Tatalu'nun durumu da büyük bir endişe kaynağı. "Hazreti Muhammed'e küfür" suçlamasıyla yargılanan Tatalu'nun idam cezası Yüksek Mahkeme tarafından onandı ve her an infaz edilebileceği belirtiliyor. Bu durum, Türkiye'nin iade politikaları ve insan hakları konusundaki duruşu hakkında soru işaretleri yaratıyor.

İran'da idam cezalarının sayısının yüksekliği ve infazların sıklığı, ülkeyi Çin'den sonra dünyada en çok idam cezası uygulayan ülke konumuna getiriyor. 2023 yılında İran İnsan Hakları ve Uluslararası Af Örgütü'ne göre en az 834 kişi idam edildi. Bu durum, uluslararası toplumun İran'a yönelik baskısını artırıyor ve insan hakları ihlallerinin son bulması için çağrılar yapılıyor.

İran'daki idam cezaları ve infazlar, sadece ülke içinde değil, uluslararası alanda da büyük yankı uyandırıyor. İnsan hakları örgütleri ve uluslararası kuruluşlar, İran'a yönelik baskılarını artırarak, bu uygulamaların son bulması için çağrıda bulunuyor. Türkiye gibi ülkelerin iade politikaları da bu bağlamda daha dikkatli bir şekilde değerlendirilmesi gerekiyor. Unutulmamalıdır ki, her bireyin yaşam hakkı kutsaldır ve bu hakkın korunması için hep birlikte mücadele etmeliyiz.