Medipol Acıbadem Bölge Hastanesi Gelişimsel Pediatristi Uzm. Dr. Reyhan Tamer, günümüzde giderek artan ekran bağımlılığının çocuklar üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çekti. Özellikle akıllı telefon, tablet ve televizyon gibi cihazların kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte, çocuklarda konuşma gecikmesi vakalarında da önemli bir artış gözlemlendiğini belirtti. Dr. Tamer, bu durumun çocukların bilişsel, sosyal ve duygusal gelişimini ciddi şekilde etkileyebileceği uyarısında bulundu.

Ekran Bağımlılığının Çocuk Gelişimine Etkileri

Dil ve konuşma gelişimi, çocukların bilişsel, sosyal ve duygusal yetenekleriyle doğrudan bağlantılıdır. Yaşamın ilk 3 yılı, beyin gelişiminin en hızlı olduğu kritik bir dönemdir. Bu dönemde çocukların çevreleriyle etkileşim kurarak, konuşmaları dinleyerek ve taklit ederek dil becerilerini geliştirmeleri büyük önem taşır. Ancak, ekran karşısında geçirilen sürenin artması, çocukların bu doğal öğrenme sürecini olumsuz etkileyebilir.

• Sosyal etkileşim eksikliği: Ekran karşısında geçirilen zaman, çocukların yaşıtlarıyla ve yetişkinlerle etkileşim kurma fırsatını azaltır.
• Dil modellemesi yetersizliği: Ekranlardaki içerikler, gerçek hayattaki konuşmaların yerini alamaz ve çocukların doğru dil modellemelerine ulaşmasını engelleyebilir.
• Dikkat eksikliği: Sürekli değişen görüntüler ve sesler, çocukların dikkat sürelerini kısaltabilir ve öğrenme güçlüklerine yol açabilir.

Dr. Tamer, ekran bağımlılığının sadece konuşma gecikmesine değil, aynı zamanda dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB), otizm spektrum bozukluğu (OSB) gibi gelişimsel sorunların da belirtilerini tetikleyebileceğine dikkat çekti.

Ebeveynlere Öneriler

Dr. Reyhan Tamer, ebeveynlere çocuklarının ekran kullanımını sınırlandırmaları ve onlarla daha fazla etkileşimde bulunmaları konusunda önemli tavsiyelerde bulundu. İşte Dr. Tamer'in önerilerinden bazıları:

• Çocuklarınızla birlikte kitap okuyun, şarkı söyleyin ve oyunlar oynayın.
• Onlara hikayeler anlatın ve onların da size hikayeler anlatmasını teşvik edin.
• Ekran kullanımını belirli saatlerle sınırlandırın ve bu saatlerde de eğitici ve öğretici içeriklere yönelin.
• Çocuklarınızla birlikte doğa yürüyüşleri yapın ve onların çevrelerini keşfetmelerini sağlayın.
• Onların sorularını sabırla yanıtlayın ve onlarla konuşmaktan çekinmeyin.

Unutmayın, çocuklarınızın en iyi öğretmeni sizsiniz. Onlara zaman ayırarak, onlarla konuşarak ve onlarla oynayarak onların gelişimine en büyük katkıyı sağlayabilirsiniz.

Erken Teşhisin Önemi

Konuşma gecikmesi yaşayan çocukların erken teşhis ve tedavi edilmesi, onların gelecekteki başarıları için büyük önem taşır. Eğer çocuğunuzun konuşmasında bir gecikme olduğunu düşünüyorsanız, vakit kaybetmeden bir uzmana başvurmanız önemlidir. Uzmanlar, çocuğunuzun dil ve konuşma becerilerini değerlendirerek, gerekli tedavi ve terapi yöntemlerini belirleyecektir.

Ekran bağımlılığının çocuklar üzerindeki olumsuz etkileri göz ardı edilmemelidir. Ebeveynler olarak, çocuklarımızın sağlıklı bir şekilde büyümeleri ve gelişmeleri için ekran kullanımını kontrol altında tutmalı ve onlarla daha fazla etkileşimde bulunmalıyız. Unutmayalım ki, çocuklarımızın geleceği bizim ellerimizde.