Günümüzde teknolojinin yaygınlaşmasıyla birlikte hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline gelen dijital cihazlar, beraberinde yeni sağlık sorunlarını da getirmektedir. Bunlardan biri de özellikle gençler arasında giderek yaygınlaşan dijital yorgunluk. Biruni Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı Dr. Öğr. Üyesi Tarık Mecit, dijital yorgunluğun sadece göz sağlığını değil, tüm vücut sistemlerini etkileyen ciddi bir sorun haline geldiğini belirtiyor.

Dijital Yorgunluk Nedir ve Neden Bu Kadar Yaygın?

Dijital yorgunluk, uzun süre boyunca ekranlara maruz kalmak sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Akıllı telefonlar, tabletler, bilgisayarlar ve televizyonlar gibi cihazların yaygın kullanımı, insanların gün içinde sürekli olarak ekranlara bakmasına neden olmaktadır. Bu durum, gözlerde yorgunluk, baş ağrısı, uyku bozuklukları, dikkat eksikliği ve hatta anksiyete gibi çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. Dr. Mecit'e göre, dijital yorgunluk modern çağın yükselen sağlık problemleri arasında yer almaktadır ve özellikle gençler bu konuda daha risk altındadır.

Dijital yorgunluğun yaygınlaşmasının temel nedenleri arasında şunlar sayılabilir:

• Ekran başında geçirilen sürenin artması
• Ekran parlaklığının ve kontrastının yanlış ayarlanması
• Göz kırpma sayısının azalması
• Duruş bozuklukları
• Mola vermeden uzun süre ekran başında kalmak

Dijital Yorgunluğun Vücut Üzerindeki Etkileri

Dijital yorgunluk sadece gözleri değil, tüm vücut sistemlerini etkileyebilen bir sorundur. Uzun süre ekran başında kalmak, kas-iskelet sistemi sorunlarına, dolaşım bozukluklarına, hormonal dengesizliklere ve hatta bağışıklık sisteminin zayıflamasına neden olabilir. Dr. Mecit, dijital yorgunluğun vücut üzerindeki etkilerini şu şekilde sıralıyor:

• Göz yorgunluğu ve görme sorunları: Gözlerde kuruluk, yanma, kaşıntı, bulanık görme ve çift görme gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
• Baş ağrısı ve migren: Uzun süre ekran başında kalmak, baş ağrısını tetikleyebilir ve migren ataklarını şiddetlendirebilir.
• Uyku bozuklukları: Ekranlardan yayılan mavi ışık, melatonin hormonunun salgılanmasını engelleyerek uykuya dalmayı zorlaştırabilir ve uyku kalitesini düşürebilir.
• Duruş bozuklukları ve kas-iskelet sistemi sorunları: Yanlış duruş pozisyonunda uzun süre ekran başında kalmak, boyun, sırt ve omuz ağrılarına neden olabilir.
• Dikkat eksikliği ve konsantrasyon güçlüğü: Dijital yorgunluk, dikkat süresini kısaltabilir ve konsantre olmayı zorlaştırabilir.
• Anksiyete ve depresyon: Sürekli olarak ekranlara maruz kalmak, stres hormonlarının salgılanmasını artırarak anksiyete ve depresyon riskini yükseltebilir.

Dijital Yorgunluğa Karşı Alınabilecek Önlemler

Dijital yorgunluğun önüne geçmek için alınabilecek birçok önlem bulunmaktadır. İşte Dr. Mecit'in önerileri:

• Ekran başında geçirilen süreyi sınırlayın: Gün içinde ekran başında geçirilen süreyi mümkün olduğunca azaltın ve düzenli aralıklarla molalar verin.
• Ekran parlaklığını ve kontrastını ayarlayın: Ekran parlaklığını ve kontrastını gözlerinizi yormayacak şekilde ayarlayın.
• Gözlerinizi dinlendirin: Her 20 dakikada bir, 20 saniye boyunca 20 metre uzağa bakın (20-20-20 kuralı).
• Göz kırpma egzersizleri yapın: Göz kuruluğunu önlemek için düzenli olarak göz kırpma egzersizleri yapın.
• Duruşunuzu düzeltin: Dik oturun ve ekranı göz hizasına getirin.
• Uyku düzeninize dikkat edin: Yatmadan önce ekran kullanımını sınırlayın ve uyku düzeninize özen gösterin.
• Göz doktoruna görünün: Gözlerinizde herhangi bir sorun hissediyorsanız, mutlaka bir göz doktoruna danışın.

Dijital yorgunluk, modern yaşamın kaçınılmaz bir parçası haline gelmiş olsa da, alınacak basit önlemlerle bu sorunun önüne geçmek mümkündür. Unutmayın, sağlığınız her şeyden önemlidir. Dijital cihazları bilinçli bir şekilde kullanarak, hem teknolojinin faydalarından yararlanabilir hem de sağlığınızı koruyabilirsiniz.