Hatay Sanayici İş İnsanları Derneği (HASİAD) önceki dönem başkanlarından Av. Murat Hayzaran, 6 Şubat 2023'te yaşanan büyük depremin ardından afetzedelerin yerinde dönüşüm modelinden faydalanabilmesi için önemli bir çağrıda bulundu. Hayzaran, son ruhsat tarihinin uzatılması gerektiğini belirterek, bu konuda yazılı bir açıklama yaptı.
Afetzedelerin Hakları Tehlikede mi?
Hayzaran, yerinde dönüşüm kapsamında sunulan hibe ve kredi desteklerinden yararlanmak için belirlenen son ruhsat tarihi olan 30 Haziran 2025'in, sahadaki imar sorunları, mülkiyet ihtilafları ve ekonomik zorluklar göz önünde bulundurulduğunda afetzedelerin haklarını tehlikeye atabileceğini vurguladı. "Bu tarihin revize edilmesi ve uzatılması gerekmektedir," dedi.
Hayzaran'ın bu konudaki endişeleri şu şekilde özetlenebilir:
- İmar sorunları ve mülkiyet ihtilafları, ruhsat alımını zorlaştırıyor.
- Ekonomik zorluklar, inşaat maliyetlerini karşılamayı engelliyor.
- 30 Haziran 2025 tarihi, birçok afetzede için gerçekçi bir hedef değil.
Hibe ve Kredi Destekleri Yetersiz mi?
Ayrıca, enflasyon ve yüksek inşaat maliyetlerinin dikkate alınarak hibe ve kredi desteklerinin güncellenmesi gerektiğine dikkat çeken Hayzaran, "30 Haziran 2025 tarihi uzatılmazsa, mülkiyet hakkı ve gönüllülük esasına dayalı hak koruma ilkeleri ihlal edilmiş olacaktır," şeklinde uyarıda bulundu.
Hayzaran, desteklerin yetersizliği konusuna şu şekilde değindi:
- Enflasyon, inşaat maliyetlerini önemli ölçüde artırdı.
- Mevcut hibe ve kredi destekleri, güncel maliyetleri karşılamakta yetersiz kalıyor.
- Afetzedelerin çoğu, ek finansman olmadan inşaatlara başlayamıyor.
Sosyal Devlet İlkesi Gereği Uzatma Talebi
Hayzaran, sosyal devlet ilkesinin gereği olarak, vatandaşların mağduriyetlerinin giderilmesi için hibe ve kredi desteklerinin güncel maliyetlere uygun olarak arttırılması gerektiğini ifade etti. Ayrıca, inşaat ruhsatı alma süresinin makul bir şekilde uzatılmasını, vatandaşa teknik ve hukuki destek sağlanmasını talep etti.
Hayzaran, devletin pozitif yükümlülüğünün, depremzede vatandaşların Anayasa ile güvence altına alınan haklarını koruma yükümlülüğü olduğunu belirterek, "Yerinde dönüşüm sürecine katılımın özgür iradeyle yapılabilmesi için makul bir süre verilmesi ve hibe desteklerinin arttırılması, devletin Anayasa ve diğer mevzuatlardan kaynaklanan yükümlülüğünün gereğidir," dedi.
Bu çağrı, depremzedelerin yaşadığı zorlukları ve yerinde dönüşüm sürecindeki engelleri bir kez daha gündeme getiriyor. Süre uzatımı ve destek artışı, afetzedelerin haklarını koruma ve mağduriyetlerini giderme adına önemli bir adım olacaktır.
